हिमाचल प्रदेशात ढगफुटींचा कहर; हजारो नागरिक विस्थापित, कोट्यवधींचे नुकसान, पर्यटन व्यवसायावर मोठा परिणाम

हिमाचल प्रदेशात ढगफुटींचा कहर; हजारो नागरिक विस्थापित, कोट्यवधींचे नुकसान, पर्यटन व्यवसायावर मोठा परिणाम (Cloudburst Havoc in Himachal Pradesh: Thousands Displaced, Crores in Losses, Tourism Sector Severely)

हिमाचल प्रदेशात मागील काही दिवसांपासून सुरू असलेल्या मुसळधार पावसाने कुल्लू, शिमला, लाहौल-स्पीती आणि किन्नौर जिल्ह्यांमध्ये अनेक ठिकाणी ढगफुटी आणि महापुरासारखी स्थिती निर्माण केली आहे. (The continuous heavy rainfall over the past few days in Himachal Pradesh has triggered multiple cloudbursts and flood-like situations in several areas of Kullu, Shimla, Lahaul-Spiti, and Kinnaur districts) या नैसर्गिक आपत्तीत ३२५ हून अधिक रस्ते बंद, अनेक पूल वाहून गेले, शेकडो घरे आणि दुकाने पाण्याखाली गेली असून, हजारो नागरिकांचे जीवन उध्वस्त झाले आहे.

रामपूरच्या नांती गावाजवळ ढगफुटीमुळे पोलीस चौकी व बसस्थानकाचे नुकसान झाले आहे. गनवी घाटातून आलेल्या प्रचंड पुरामुळे बाजारपेठांमध्ये पाणी शिरले, आणि अनेक वाहने प्रवाहात वाहून गेली. शाळा व महाविद्यालये तात्काळ बंद ठेवण्यात आली असून, प्रशासनाने लोकांना नदीकिनाऱ्याच्या आणि डोंगराळ भागांच्या जवळ जाण्याचे टाळण्याचा इशारा दिला आहे.

पर्यटन व्यवसाय उद्ध्वस्त

या आपत्तीचा सगळ्यात मोठा फटका पर्यटन आणि स्थानिक व्यवसायांना बसला आहे.
कुल्लू, मनाली, आणि किन्नौर परिसरातील हॉटेल्स, ढाबे, दुकानं, आणि टॅक्सी सेवा पूर्णपणे ठप्प झाली आहे. अनेक भागांत पर्यटक अडकून पडले होते, त्यांची सुटका करण्यासाठी NDRF आणि ITBP पथकं २४ तास कार्यरत आहेत.

प्राथमिक अहवालानुसार, या पुरामुळे राज्यात सुमारे २००० कोटींपेक्षा अधिक आर्थिक नुकसान झालं आहे. फक्त कुल्लू जिल्ह्यातच २७०० हून अधिक कुटुंबांचे व्यवसाय किंवा घरे पाण्यामुळे नष्ट झाली आहेत. यामुळे अनेक स्थानिक कुटुंबांच्या हातातील उपजीविकेचा स्रोतच हरपला आहे.

लष्कराची धाडसी मदत आणि बचावकार्यात भूमिका

किन्नौर जिल्ह्यातील होजिस लुंग्पा नाल्यावर अचानक आलेल्या पूरात भारतीय लष्कराच्या जवानांनी अंधारात आणि धोकादायक प्रवाहात उतरून नागरिकांची सुटका केली. सोशल मीडियावर या धाडसी कारवाईचा व्हिडिओ व्हायरल झाला असून, संपूर्ण देशातून लष्कराच्या जवानांचं कौतुक होत आहे.

‘डोंगराळ भागात अनियंत्रित विकास थांबवा’

या आपत्तींमुळे पर्यावरणतज्ज्ञांनी पुन्हा एकदा डोंगराळ भागांतील अनियंत्रित बांधकाम, जंगलतोड आणि नद्यांच्या पात्रात अतिक्रमणावर गंभीर चिंता व्यक्त केली आहे. त्यांनी राज्य सरकारला मास्टर प्लॅनचा पुनर्विचार करण्याचा आणि पर्यावरणपूरक धोरणं राबवण्याचा सल्ला दिला आहे.

प्रमुख ठळक मुद्दे:

• हिमाचलमध्ये ढगफुटी, महापुरासारखी परिस्थिती
• ३२५ पेक्षा अधिक रस्ते बंद, पूल वाहून गेले
• पर्यटन व स्थानिक व्यवसाय ठप्प, २००० कोटींपेक्षा अधिक नुकसान
• भारतीय लष्कराचा धाडसी बचावकार्य
• पर्यावरणीय धोरणात तातडीने बदल आवश्यक